Op 26 april 1986 voltrok er een grote ramp in kerncentrale Tsjernobyl. De Tsjernobyl ramp is het zwaarste ongeval met een kerncentrale waarbij grote hoeveelheden radioactiviteit vrijkwamen. In 2011 bezocht ik Tsjernobyl, het was mogelijk om onder strikte voorwaarden een Tsjernobyl tour te boeken – een reis naar Tsjernobyl is bizarre must do tijdens een bezoek aan de Oekraïne.
Reactor vier van de kerncentrale explodeerde. Na de Tsjernobyl ramp verlieten bewoners de omgeving, dorpen als Pripyat werden spookdorpen. De gevolgen van de Tsjernobyl ramp waren meetbaar in heel Europa.
Toch heeft de kernramp zelf nauwelijks tot zichtbare schade geleid. De jaren er na zijn verlaten gebouwen overgenomen door de natuur. Het Rode Bos van Tsjernobyl is een van de meest radioactief vervuilde plaatsen ter wereld.
Kerncentrale Tsjernobyl bezoeken
Hoe vreemd het ook klinkt: toeristen kunnen Tsjernobyl bezoeken. Uiteraard niet reactor vier waar de explosie was, hier is de dosis straling nog altijd te hoog. Reactor vier ligt dan ook veilig ingebouwd in een koepel en sarcofaag.
Op andere plekken in de regio van de kerncentrale is de dosis straling laag. Deze kun je bezoeken met een georganiseerde Tsjernobyl reis. Hier kun je rondlopen, Tsjernobyl na de ramp bekijken en fotograferen. Sommige Tsjernobyl foto’s zijn iconisch, het is bijzonder deze plekken met eigen ogen te zien. Het huidige Tsjernobyl is het gevolg van een ramp, maar de ramp zelf is niet zichtbaar, je treft een oud en verlaten dorp aan.
Is Tsjernobyl nog gevaarlijk? Niet als je je houdt aan de aanwijzingen van de gids. De dosis straling die je extra oploopt door een Tsjernobyl tour is minder dan de hoeveelheid straling waaraan je blootgesteld wordt tijdens een intercontinentale vlucht.
Het verlaten Tsjernobyl is een geliefde setting voor (urbex)fotografen. Ik denk dat Tsjernobyl een van de beroemdste urbex locaties ter wereld is. Soms worden er speciale meerdaagse excursies voor fotograferen georganiseerd, soms bepalen de autoriteiten dat alleen eendaagse excursies toegestaan zijn. In dat geval kom je vooral met Pripyat foto’s thuis.
Ik maakte een eendaagse Tsjernobyl tour vanuit Kiev.
Wat zie je tijdens een Tsjernobyl tour?
Wanneer je op Google zoekt naar foto’s van Tsjernobyl kom je een aantal clichés tegen. Het zwembad van Pripyat Tsjernobyl met zijn blauwe tegeltjes. Het reuzenrad en de botsauto’s. Verlaten flatgebouwen.
Aangekomen in Pripyat besluit ik dat ik ook het naar het verlaten zwembad wil. Het zwembad is op de bovenste etage, ik baan me een weg door verlaten gangen met loshangende stroomdraden, kapotte tegels en glas op de vloer. Het is donker en ik moet uitkijken dat ik me niet verstap.
Natuurlijk stop ik ook bij de Tsjernobyl kermis. Het felle geel van het reuzenrad en de botsauto’s steken af tegen de groene bomen en het grauwe beton.
Ik vind het bijzonder om niet alleen te focussen op de gebouwen van Tsjernobyl. Mensen zijn er niet meer, maar na alle jaren voel je hun aanwezigheid als je kijkt naar details. Hoe lang heeft de peuter gehuild omdat bij zijn favoriete knuffel moest achterlaten? Hoe is het om hals over kop te moeten vertrekken, terwijl je denkt dat je snel terug mag komen?
Waar moet je op letten als je een excursie naar Tsjernobyl boekt?
- In Tsjernobyl heeft een radioactieve explosie plaatsgevonden. Leg je tas niet zomaar ergens op de grond. De kans dat je spullen besmet worden met radioactief materiaal is klein, maar je wilt het risico niet lopen
- Neem een statief mee en plastic zakjes voor om de onderkant van de poten van je statief. Mochten de lokale autoriteiten controles aanscherpen, dan kun je makkelijk de zakjes na je bezoek aan het gebied verwijderen en je houdt je spullen schoon
- Je kan en mag verschillende gebouwen betreden tijdens je Tsjernobyl excursie. Let hierbij op je eigen veiligheid, wees voorzichtig met (glas)scherven. Raak zo min mogelijk aan, maar niks kapot en neem niks mee. Behalve mooie foto’s
- Let op je eigen veiligheid zoals altijd bij urbex fotografie: draag gesloten schoenen en een lange broek
- Vergeet niet om een zaklamp mee te nemen
- Er is een kantine aan de rand van de nucleaire zone, toch is het handig eten en drinken mee te nemen voor onderweg
- Een Tsjernobyl excursie is niet goedkoop, ik vond het elke cent waard! Een dag is eigenlijk te kort, als je een tweedaagse Tsjernobyl trip kunt boeken zou ik dat zeker doen
- In deze blog vind je andere legale urbex locaties die je veilig kunt bezoeken
Update: door de aanhoudende oorlog kun je nu niet naar de Oekraïne reizen.
