Dichte jungle, uitgestrekte rijstvelden, apen en vogels, vulkanen en misschien zelfs orang-oetans en een raflessia. Tijdens een reis door de tropen zul je veel bijzondere landschappen en taferelen tegenkomen die je beslist op de foto wilt vastleggen. Waar moet je rekening mee houden bij het fotograferen in de tropen?
Condens in de tropen
Tropische regenwouden en rijstvelden, vijftig tinten groen. Maar het groen komt er écht niet zomaar, daar is een hoop (hemel)water voor nodig. Juist, regen. Zelfs op ‘droge’ dagen is de luchtvochtigheid in de tropen hoog. Hier moet je rekening mee houden, de hoge luchtvochtigheid is een groot probleem voor je camera, je objectieven en andere toebehoren.
In veel tropische steden is er airconditioning aanwezig in het hotel, in de bus of taxi, in winkels en in restaurants. Lekker wanneer je even af wilt koelen, maar minder lekker voor de camera. Camera’s kunnen prima tegen de kou, maar wanneer je de koele camera vervolgens blootstelt aan warme en vochtige lucht buiten kan er condens ontstaan. Op de je lens en als je pech hebt ook IN de lens. Dit wil je natuurlijk niet!
Met een beslagen lens kun je geen foto’s maken. Je kan condens niet altijd helemaal voorkomen, maar het scheelt al een hoop wanneer je de camera rustig laat acclimatiseren. Bewaar je camera dus in de tas en ga zeker geen lenzen verwisselen wanneer de camera nog niet op temperatuur is.
Tip: stop in je fototas een aantal zakjes silica gel. Deze zijn te koop in de camerawinkel, maar je kan ook de zakjes gel gebruiken die vaak bij je nieuwe schoenen in de doos zitten. Een goed excuus om schoenen te kopen.
Tropische regenwouden
Is je camera onverhoopt toch wat vochtig geworden door condens? Droog hem voorzichtig af met een microvezel doekje. Leg de camera ’s avonds in je hotelkamer uit de tas te luchten en te drogen, liefst zonder batterij en SD-kaartje. Tenminste, als je in een schone en droge omgeving verblijft. De grote schoonmaak van mijn camera en lenzen (inclusief de sensor) bewaar ik het liefst voor thuis.
De meeste camera’s gaan niet meteen kapot van een beetje condens of regen, maar soms is het net een druppel te veel…
Tropische regenwouden, de naam zegt het al. Bossen in de tropen waar het veel regent, die bomen groeien echt niet vanzelf zo weelderig. Tijdens de voorbereiding van je reis moet je echt rekening houden met vocht en regen in de tropen. Tijdens een tropische bui raak je binnen een paar minuten doorweekt, de bui heeft voor je camera hetzelfde catastrofale effect als een (koude) douche.
Je kan er voor kiezen om buiten het regenseizoen te reizen, maar zelf laat ik me niet afschrikken door het regenseizoen. Reizen tijdens het regenseizoen heeft soms ook voordelen: het landschap is heel groen en op sommige plekken is het beduidend minder druk. Watervallen in de jungle komen tot leven en bieden de mogelijkheid voor een verfrissende duik.
Regenseizoen of niet, ik bewaar mijn dure camera altijd in een waterafstotende cameratas. Daarnaast heb ik bij een outdoorzaak een losse regenhoes voor mijn cameratas gekocht. Zo kan ik de gemiddelde tropische bui aan (al word ik er niet heel happy van). Een regenhoes weegt bijna niets en beschermt de camera op een effectieve manier tegen vocht.
Tip: er zijn ook regenhoezen voor camera’s en lenzen beschikbaar, zie mijn blog over fotograferen in de regen.
Hard licht en veel contrast
Blauwe zee, witte stranden, blauwe luchten. De foto’s uit de vakantiefolders die je doen verlangen naar zon in de winter. De praktijk voor fotograferen in de tropen is echter weerbarstig.
Door de hoge luchtvochtigheid zijn de luchten lang niet altijd stralend blauw. Sterker nog, vaak is de lucht één grote grijswitte massa. Niet echt spannend voor de foto…. Maar er is hoop: na een goede regenbui is de wolkenmassa vaak verdwenen en is het wél helder. Landschappen komen zo beter tot hun recht omdat je verder kan kijken en de lucht mooi blauw kleurt. Het beste moment om te fotograferen in de tropen is dan ook net na een regenbui.
Het licht in de tropen is vaak heel hard en fel. Soms kun je daar leuke creatieve effecten mee bereiken tijdens het fotograferen in de tropen, maar veel fotografen geven de voorkeur aan zacht en diffuus licht. Kijk op zonnige bestemmingen uit met storende schaduwen op bijvoorbeeld iemands gezicht en voorkom dichtgeknepen ogen. Laat iemand dan ook nooit recht in de zon kijken.
Tip: mooie portretten kun je soms beter maken wanneer de geportretteerde geheel in de schaduw staat
Onderstaande foto heb ik genomen in de Baliem-Vallei in Papua. De zon kwam van recht achteren, en het was geen optie om de meneer te vragen ergens te gaan staan. De foto bevat veel contrast. Het gezicht van de man valt bijna weg, terwijl de lichte partijen zowat overbelicht zijn
Verminderen van contrast in de nabewerking
Wanneer je een foto maakt van een landschap of een stadsaanzicht dan kun je harde schaduwen op zonnige dagen vaak nog een beetje oplichten in Photoshop of een ander fotobewerkingsprogramma, zeker wanneer je in RAW schiet. In het menu ‘shadow/highlight’ (schaduwen/hooglichten) in Photoshop kun je de donkere partijen (de schaduwen) iets meer detail geven. Soms kun je ook de lichte partijen (de hooglichten) net wat meer getailleerd maken. Maar vergeet niet: als een foto écht overbelicht is, kun je er ook in de nabewerking niks van maken.
Tip: in plaats van schaduwen oplichten achter de PC kun je natuurlijk ook ter plekke een reflectiescherm gebruiken.
Diep in de jungle
Vergis je niet: in de dichte regenwouden kan het soms behoorlijke donker zijn. De reuzen van het regenwoud houden met hun dichte bladerdekken veel licht tegen. Dat maakt fotograferen in de tropen soms lastig.
Heb je lichtgevoelige lenzen? Deze hebben de voorkeur gedurende een trekking. Heb je dat niet? Dan zit er niks anders op dan de iso omhoog te gooien naar bijvoorbeeld iso400 of iso800. Helaas leidt dit tot extra ruis, maar liever een beetje extra ruis dan een te lange sluitertijd en daardoor een bewogen orang-oetan.
Tip: houd de iso zo laag als hij kan, maar zet hem zo hoog als moet.
Het regenwoud is voor mij niet de ideale locatie voor landschapsfotografie. Bomen en planten staan te dicht op elkaar om een mooie compositie te krijgen. Door naast een aantal overzichtsfoto’s ook details te fotograferen kun je toch de schoonheid van de jungle weergeven. Denk hierbij aan een bijzonder gevormd blad, insecten, aapjes of bessen en bloemen.
Wildlife fotograferen in de tropen
Wanneer je een trekking door het regenwoud gaat maken sta je altijd voor de keus welke lens of welke lenzen je mee moet nemen. Een allround lens zorgt ervoor dat je geen lenzen hoeft te verwisselen en minder gewicht hoeft mee te slepen, maar een beetje extra tele kan juist een pre zijn wanneer je wildlife wilt fotograferen in de tropen. Niet alle dieren laten zich van dichtbij benaderen.
Ik pas hetgeen wat ik meeneem aan aan de zwaarte van de trekking en de dieren die ik verwacht. Op sommige momenten vind ik mijn cameratas te zwaar, maar meestal zou ik zo’n trekking ook zonder bepakking al in mijn benen gevoeld hebben. Ik zie liever een dagje af in de jungle dan dat ik mezelf daarna voor mijn kop kan stoten omdat ik een bepaalde foto niet heb kunnen maken.
Tip: meer lezen over verschillende lenzen? Ik schreef een blog over lenzen voor reisfotografie.
Toch zijn er ook voor mij grenzen, ik zal nooit een paar uur door de jungle trekken met een statief op mijn rug.
