Internationaal Park Emsland Duitsland is een veengebied op de grens tussen Nederland en Duitsland. Het natuurpark staat bekend om zijn prachtige veenlandschap. Het veen is uniek leefgebied met bijna exotische trekjes. In deze blog lees je meer over de bezienswaardigheden van Emsland en fietsen en wandelen in het Nederlands-Duitse natuurpark Veenland.
Door het veen Fietsen in Natuurpark Emsland
Nederlands-Duitse Natuurpark Veenland (ook wel het Moor-Veenpark genoemd) is een uitgestrekt gebied bij Meppen. Door het gebied lopen verschillende grensoverschrijdende (gemarkeerde) wandel- en fietspaden. Ik besluit eerst op de fiets te stappen om een snelle eerste indruk van de regio te krijgen.
Het is eind mei en op diverse plaatsen waait het graswol in de wind. De gele bloempjes zijn helaas al verdwenen, maar waar ik ook fiets, de witte pluimen wuiven me na. Nog even, dan laat het gras zijn zaadjes los en hebben de pluisjes vrij spel in de wind. Kilometers verder kunnen ze terechtkomen om daar nieuw gebied te koloniseren.
Ik stop op verschillende plekken langs verschillende veenmeren van Natuurpark Emsland. De vorm van het veengebied valt op: een hoeveelheid water waar het veen is afgegraven, met daaromheen verschillende soorten riet, mos, gras en graswol. Wanneer deze planten sterven worden ze opgenomen in het water, per jaar ontstaat een laagje van ongeveer 1 millimeter nieuw veen. Het zal eeuwen duren voordat het afgegraven veen aan de natuur is teruggeven, maar het begin is er.
Wandelen in natuurpark emsland: oude brandstoffen en nieuwe energievoorzieningen
De veenmeren in Natuurpark Emsland zijn gemaakt door de mensen en worden door de mensen teruggegeven aan de natuur. De mens gebruikt geen veen meer als brandstof. De sporadische afgravingen die nog plaatsvinden in het natuurgebied zijn voor de tuinbouw: turf (gedroogd veen) wordt gebruikt als voedingsbodem voor planten.
Het veen wordt teruggeven aan de natuur, maar de mens neemt nog steeds van de natuur. Onder het veengebied is olie te vinden, wanneer je door het natuurgebied fietst, zal je jaknikkers tegenkomen en zo hier en daar een kleine raffinaderij.
Aan de rand van het natuurgebied staan windmolens. Fossiele brandstoffen als aardolie en -gas zijn geen onuitputtelijke energiebronnen en daarbij leidt de verbranding van fossiele brandstoffen tot het broeikasgas koolstofdioxide. Windenergie is duurzamer en de windmolens passen wat dat betreft prima in het natuurpark.
Vogels kijken bij het Bargerveen
In de zomer en in het najaar kunnen ornithologen hun hart ophalen bij de uitkijktoren van Bargerveen in Natuurpark Emsland. In het veen en in de luchten boven het veen kun je diverse soorten bekijken.
Voor kinderen en niet-ornithologen zijn er informatieborden die aangeven welke vogels er in Natuurpark Emsland en omgeving voorkomen en wat hun uiterlijke kenmerken zijn.
Ik heb de pech het Bargerveen in de lente te bezoeken (hoewel het wel herfst lijkt qua weer), behalve wat meeuwen zie ik weinig bijzonders. De lente is de tijd dat veel vogels verscholen op hun nesten zitten.
Geschiedenis van het veen
Het natuurgebied tussen het Duitse Twits en Meppen en het Nederlandse Emmen lijkt dunbevolkt, ondanks dat de populatie bewoners van het gebied flink gegroeid is na de tweede wereldoorlog.
In het Emsland Moormuseum in Geeste wordt aan de hand van poppen en animaties de geschiedenis van Emsland belicht. De leegte in de negentiende eeuw en de lichamelijke arbeid die nodig was om het veen af te graven.
Toen kwam de oorlog en later de vrede. Duitse vluchtelingen keerden terug naar ‘die Heimat’ maar waren in en vlak na de oorlog hun bestaansmiddelen kwijt. Door het ploegen van het veen maakte drassige (zure) veengrond plaats voor landbouwgrond. In eerste instantie voor aardappelen en mais, maar na verloop van tijd was er naast akkerbouw ook veeteelt mogelijk.
Pronkstuk van het museum in Natuurpark Emsland is ‘de mammoet’, een grote ploeg die na de oorlog het veen mengde met de ondergelegen zandlaag. Ook treinenliefhebbers kunnen hun hart ophalen in het museum: er zijn verschillende oude treinen die een rol speelden bij het transport van het veen. Oude wagons deden dienst als woonhut voor de arbeiders.
Bezienswaardigheden natuurpark Emsland: Vincent van Gogh en het veen
Het veen is verrassend en inspirerend. Nieuw voor mij, maar Vincent van Gogh wist dit ruim een eeuw geleden al. In 1883 vertrok Vincent van Gogh met de trekschuit ‘de Slippe’ van Hoogeveen naar Nieuw-Amsterdam.
Vanuit Oranjedorp kun je net als Vincent een boottocht maken in een traditionele trekschuit, al wordt deze tegenwoordig niet door de schippersvrouw voortgetrokken maar door een motor voortgeduwd. De Slippe laat je het veen vanaf een andere kant zien en daarnaast kun je vanuit de boot het onlangs geopende Koning Willem-Alexander kanaal bewonderen met zijn diverse sluizen.
Het oude woonhuis (de kamer) van Vincent van Gogh is getransformeerd tot het van Gogh huis. Voor een echte van Gogh kun je hier niet terecht, maar je krijgt wel een goed beeld van het leven van van Gogh en zijn drijfveren voor zijn werk. Want zelfs in zijn Franse tijd refereerde van Gogh nog regelmatig aan zijn tijd in Drenthe.
Tip: Zie de website van het van Gogh huis voor meer informatie.
Emsland met kinderen
Het natuurpark Moor-Veenland heeft een uitgebreid netwerk van wandel- en fietspaden. De verharde paden zijn zeer geschikt om te wandelen met jonge kinderen: het veenpark is toegankelijk voor kinderwagens en buggy’s.
Op verschillende plekken in het park staan uitzichttorens en informatieve borden met informatie over het gebied. De educatieve wandelingen zijn geschikt voor jong en oud.
Noeste arbeid maakt hongerig
“Mijn moeder wekte me maar één keer. Op tafel stond dan een stapel boekweitpannenkoeken, soms met spek. Als ik niet snel genoeg aan tafel zat, hadden mijn zes broers de stapel op.”
Zomaar een anekdote van de gids terwijl ik een boekweitpannenkoek met spek eet in het Moormuseum. Een lokale specialiteit, die je eigenlijk niet mag missen.
Duitsland staat misschien niet bekend om zijn goede keuken, maar er zijn meer specialiteiten die je eigenlijk moet proeven wanneer je in de regio bent. In Kräuterhof Rosen vind je bijvoorbeeld heerlijke Flamkuche, een soort hele dunne pizzabodem bedekt met lekkernijen als kaas en spek. Of een mengsel van zongedroogde tomaat en sappige blokjes verse tomaat. Ideaal als (licht) avondmaal of voor bij de borrel.
Eet je liever met meer klasse dan is het restaurant van ‘Hotel von Euch’ misschien een beter alternatief. Een verrassende kaart (vooral de toetjes!) met in het seizoen overheerlijke asperges.
Overnachten in Emsland
Zoek je tips om te overnachten in Internationaal Natuurpark Emsland net over de grens? Gasthof Robben is de ideale uitvalsbasis voor een weekendje weg. Dit is een leuk en knus familiehotel met mooie, sfeervolle kamers met oog voor detail en heerlijke bedden.
Tip: wil je meer wandelen in Duitsland? Misschien past de Malerweg in Saksisch Zwitersland bij jou.
