In het oosten van Java ligt een bijzondere vulkaanketen. Tot deze keten horen onder andere de reusachtige Merapi, Raung en Kawah Ijen (Gunung Ijen). De Ijen vulkaan is niet de grootste van de drie, maar de Kawah Ijen beklimmen is een must do tijdens je reis door Indonesië. Het landschap is betoverend mooi, zeker op heldere dagen wanneer het zwavelmeer op Java schitterend blauw is.
Wil je de Ijen vulkaan beklimmen? In deze blog deel ik mijn ervaringen met de beklimming van de Ijen vulkaan op Java. Ik heb deze trekking twee keer gemaakt en beide keren waren heel verschillend: tijdens mijn eerste Ijen tour mocht ik nog afdalen in de krater, tijdens mijn tweede tour in 2023 was dit om veiligheidsredenen verboden. Maar toen had ik de mooiste zonsopkomst!
Update 2024: het is weer mogelijk om af te dalen naar het blauwe vuur van Kawah Ijen.
Het geheim van de Ijen vulkaan: Blue Fire in de nacht
Om half vier in de ochtend gaan de poorten van Ijen National Park open. Rond die tijd is het al een drukke bedoeling op de perkeerplaats aan de voet van de vulkaan. De meeste reizigers komen rond zonsopgang naar de zwavelvulkaan op Java. Dit is de beste tijd om de pittige klim naar boven te aanvaarden, het is dan nog niet zo warm.
’s Nachts vindt er een spectaculair spektakel plaats rondom de Ijen vulkaan, het ‘Blue Fire’. De zwaveldampen uit de grond staan in brand, wat zorgt voor een mysterieuze blauwe gloed over de vulkaan. Dit schouwspel is overdag niet te zien.
Wil je het blauwe vuur zien? Zorg dan dat je als een van de eerste op de top van de vulkaan staat.
Tip: Boek hier je Kawah Ijen tour naar de blauwe vlammen.
De zwaveldragers van de Kawah Ijen vulkaan
‘s Ochtends in alle vroegte komt de Kawah Ijen vulkaan in het oosten van Java pas echt tot leven. Gele zwavel licht langzaam op terwijl de blauwe vlammen verdwijnen. Het is frisjes, de klamme tropische temperaturen laten nog een paar uurtjes op zich wachten. Terwijl de eerste toeristen voor zonsondergang hun weg naar boven banen richting krater en het kratermeer, komen de eerste zwaveldragers al naar beneden. Hun bamboe manden zijn gevuld met het gele ‘goud’. Wie zijn deze mannen?
Piepende manden gevuld met zwavel
Een klim van 1,5 uur voert je naar de kraterrand van de vulkaan. Onderweg kom je zwaveldragers tegen. Hun lege manden veren soepel op hun rug op weg naar boven, maar het bamboe buigt en piept door de zware last op weg naar beneden. Vlak onder de kraterrand, op een hoogte van bijna 2800 meter, is het weegstation waar de dragers hun oogst wegen. Niet zelden geeft de balans een waarde aan van meer dan 80 kilogram!
Edi is een van de zwaveldragers. Hij doet dit werk al 16 jaar, 6 dagen per week. Elke dag loopt hij twee keer de berg op en af met zijn manden op zijn rug. “Nee, niet op vrijdag, want dan ga ik bidden in de moskee.” Op weg naar boven groet hij zijn vrienden die met hun volle bamboe manden naar beneden komen lopen. Ook toeristen worden vriendelijk begroet, maar hun wereld lijkt ver weg – zeker wanneer je geen Engels spreekt. Er zijn tientallen zwaveldragers als Edi, de jongste is net 15.
Het zwavel wordt opgekocht door een suikerfabriek. Het wordt gebruikt voor het bleken van suiker, het laten stollen van rubber en voor andere industriële processen in de omgeving.
Ijen beklimmen: een zwavelmijn in een maanlandschap
Het landschap verandert naarmate je hoger de vulkaan op klimt. Er is steeds minder begroeiing, en alles wat ooit geleefd heeft lijkt dood. Beneden liggen flarden van het dal en een kratermeer, verstopt onder een dekentje van wolken. Is dit echt?
Voor Edi kent het landschap echter geen geheimen meer, maar voor toeristen volgt na elke bocht een nieuwe verrassing. Zoals het uitzicht op de krater van de Kawah Ijen, welke een doorsnede heeft van maar liefst 300 meter. De zwavelmijn ligt 200 meter lager in de krater, dit is de plek waar de zwaveldragers hun bamboe manden vullen.
Ik volg Edi. Hij neemt mijn hand en leidt me langs het smalle pad naar de Ijen krater. Zijn greep is krachtig, hij laat me niet meer los. “Ik moet je wel veilig thuisbrengen, anders wordt je man boos op me!”.
Ik heb pech, het is heiïg. Op zonnige dagen schittert het Kawah Ijen kratermeer je al van kilometers afstand tegemoet.
Edi ontkent dat hij sterk is, en hij wijst vol respect naar dragers die honderd kilogram per keer naar beneden dragen. Ze krijgen iets meer dan 6 euro voor. Zelf draagt hij ‘slechts’ 75 kilogram per keer…. En dan toont hij de zwarte plekken op zijn schouders. Na jarenlang aan een zware last te zijn blootgesteld, zijn er dikke eeltplekken en vele littekens ontstaan.
Veiligheid bij Ijen vulkaan: gevaarlijk of niet?
Door emaillen pijpen borrelt vloeibaar rood kokend zwavel op de grond. Met een metalen stok hakken de zwaveldragers stukken afgekoelde zwavel uit de bodem.
Terwijl toeristen vanaf een afstandje toekijken, doen Edi en de andere zwaveldragers hun werk. Kleine, hardwerkende mannen in de diepte. Hij trotseert de toxische dampen en de hitte. “Ik rook niet”, zegt Edi met een lach. “Mijn longen kunnen daar niet tegen.”
Elke stoot maakt dat de aarde begint te roken en te stomen, alsof ze boos is dat de zwavel van haar ontnomen wordt. Edi houdt een doek voor zijn mond om te komen dat hij te veel van de giftige gassen binnen krijgt. De giftige zwavel prikt in de longen en in de ogen. Ik kan niet voorkomen dat mijn ogen tranen en mijn zicht vertroebelt.
Tip: Het bezoeken van het Blue Fire Ijen is niet geheel zonder risico. Je beklimt de steile vulkaan bij enkel het licht van de maan. Eenmaal boven word je omhuld door giftige gassen. Toeristen kunnen gasmaskers huren voor hun bezoek aan de Kawah Ijen. Als je Ijen met gids beklimt, zorgt deze vaak voor gasmaskers.
Temperatuur Ijen vulkaan
Ga je de Ijen vulkaan beklimmen? Vergeet niet om warme kleding mee te nemen!
Java heeft een tropisch klimaat, het hele jaar schommelt de temperatuur rond de 30 graden celsius. Op de top van de vulkaan is het echter een stuk kouder: tijdens mijn bezoek in juli was het slechts 10 graden celsius.
Paklijst Ijen tour
- Neem een jas of fleece mee als je de vulkaan beklimt
- Boven op de vulkaan kun je geen eten of drinken kopen, het is slim om een ontbijtje mee te nemen
- Bij de parkeerplaats zijn warungs waar je warme drankjes, snacks of zelfs een eenvoudige maaltijd kunt kopen
- Voor 600.000 rupiah brengen de zwaveldragers je naar de top van de vulkaan
Reizen naar Kawah ijen java
Van Jogjakarta naar de Bromo, Ijen en Bali
Veel backpackers bezoeken Ijen tijdens een driedaagse excursie vanuit Jogjakarta naar Bali. De eerste dag rijd je van Yogyakarta richting de Bromo vulkaan waar je overnacht. De tweede dag reis naar Kawah Ijen. Op dag drie word je afgezet bij de ferrie naar Bali. Deze budget excursie is afzien: je maakt reisdagen van 12-16 uur in een hobbelend busje en ‘s nachts slaap je in een spartaanse kamer. Het moois dat je onderweg ziet maakt gelukkig veel goed.
Een driedaagse excursie van Java naar Bali (Bromo en Ijen Tour) kun je hier boeken. Let op: er zijn extra kosten voor entreegelden en gids.
Van Bali naar Ijen Java
Vanuit Bali kun je een dagtocht (24 uur) naar Ijen maken. Dit is ideaal voor reizigers die weinig tijd hebben. Je wordt opgehaald bij je hotel in Bali en naar de voet van de Ijen vulkaan gebracht. Ook een (eenvoudig) hotel op Java en een gasmasker wordt voor je geregeld. Zelf hoef je alleen maar naar boven te klimmen en te genieten.
Van Banyuwangi naar Kawah Ijen Java
Ik vind het het fijnst om Gunung Ijen vanuit Banyuwangi te bezoeken. Banyuwangi is een klein dorp midden in de koffie- en kruidnagelplantagers in het oosten van Java. Je kunt hier heerlijk wandelen, het lokale leven opsnuiven en genieten van de minder bekende bezienswaardigheden van Banyuwangi en omgeving. ‘s Nachts vertrekken er excursies naar Ijen – dat is maar een klein stukje rijden.
Tip: Banyuwangi ligt vlak bij Ketapang waar de boten vanuit Bali aankomen.
Hoe kom je van Bromo naar Ijen en Banyuwangi? De meeste reizigers kiezen voor een excursie die Bromo en Ijen combineert. Dat is verweg de makkelijkste manier van reizen. De rit van Probolinggo bij Bromo naar Banyuwangi bij Ijen duurt ongeveer 6 uur. Je kunt ook met de trein naar Banyuwangi reizen vanuit Pobolinggo bij de Bromo.
Tip: slapen in Banyuwangi
In Banyuwangi zit veel budget accommodatie zonder warm water en airconditioning.
Wil je iets meer luxe en comfort? Ik verbleef in het comfortabele Didu’s homestay, een knusse homestay met familiekamers. Ik ga de Ijen vulkaan beklimmen, terwijl mijn dochter met mijn man in de “woonkamer” van de homestay speelt. Deze woonkamer is eigenlijk een overdekt terras in een weelderige tuin. Hier is een zithoek, er zijn comfortabele stoelen en er is een hoek met spellen en speelgoed. Daarnaast beschikt Didu’s homestay over een heerlijk zwembad, na mijn trekking genoot ik van een verfrissende duik.
Tip: Hotel Blambangan is een andere fijne optie met zwembad.
