Lang op reis: verlof buiten de schoolvakantie

Na jaren van sparen is het bijna zo ver: we gaan vier maanden reizen! In het dagelijks leven werk ik op een school, ik sta drie dagen per week voor de klas in het voorgezet onderwijs. In overleg met mijn werkgever kan ik lang op reis.

Ik laat graag zien wat de mogelijkheden zijn voor verlof buiten de schoolvakanties. Een aantal regelingen zijn specifiek voor mensen die in het onderwijs werken (CAO VO), een aantal regelingen voor verlof gelden voor (bijna) iedereen.

In deze blog belicht ik de volgende thema’s:

  • Verlof lange reis: wat zijn de mogelijkheden?
  • Verlof buiten schoolvakanties (voor docenten)
  • Hoe regel je verlof voor een lange reis buiten de schoolvakanties?
  • Is je werkgever verplicht mee te werken aan verlof buiten de schoolvakanties
  • Een rekenvoorbeeld (mijn ervaring)

Verlof lange reis: wat zijn de mogelijkheden?

De meeste mensen kunnen niet ‘zomaar’ een lange verre reis maken. Zij zullen iets met hun werkgever moeten regelen of ontslag moeten nemen.

Werk je in loondienst en wil je op vakantie? Dan zijn er de volgende mogelijkheden:

  • Op reis in de schoolvakantie (voor docenten) of opnemen vakantiedagen/overuren
  • Ouderschapsverlof
  • Onbetaald verlof
  • Ontslag

Toen ik een jaar door Azië ging reizen, heb ik ontslag genomen. Dat geeft de meeste vrijheid! Nadeel is dat je geen inkomsten hebt en geen recht hebt op WW. Als je je uitschrijft uit Nederland bouw je geen AOW op.

Tijdens mijn reis door Midden-Amerika van vier maanden in 2022 kies ik voor een combinatie van bestaande schoolvakanties, gespaard verlof en ouderschapsverlof. 

Verlof buiten de schoolvakantie (voor docenten)

Wanneer je in het onderwijs werkt, zit je vast aan de schoolvakanties. Hoe kun je buiten de schoolvakanties op reis? Binnen de CAO zijn er mogelijkheden!

Deze blog gaat over een lange reis, maar je kunt er ook voor kiezen om in de lente een weekje extra vrij te nemen.

Spaarverlof

Allereerst is er spaarverlof. Als je kiest voor spaarverlof, werk je wekelijks meer uren dan je contract. (In de praktijk is dit vaak een extra lesuur per week.) Een docent heeft het recht om jaarlijks maximaal 60 verlofuren te sparen en op te nemen. In overleg met de P(G)MR kan dit maximum verhoogt worden. Alleen docenten met een vaste aanstelling kunnen gebruik maken van deze regeling.

Je kunt minimaal 4 jaar en maximaal 12 jaar sparen. Ik heb nog nooit gebruik gemaakt van deze regeling.

Wil je lang op reis en werk je niet in het onderwijs? In je CAO vind je of je gebruik kunt maken van spaarverlof en wat de voorwaarden zijn.

Zwangerschapsverlof (en bevallingsverlof)

Ik zou niet meteen aanraden om een lange reis te plannen met een dikke buik. Maar als je je goed voelt kun je aan het eind van je bevallingsverlof prima een verre reis maken! Wij gingen met een mini-baby van 3 maanden naar Bali en dat was ge-wel-dig!

Wanneer je in het onderwijs werkt, mag je de schoolvakanties bij je verlof optellen. Mijn kindje is geboren in juli, wat betekent dat ik in plaats van de gebruikelijke 16 weken recht had op 23 weken verlof (16 weken zwangerschapsverlof + 6 weken zomervakantie + 1 week herfstvakantie)!

Tip: Zwanger op reis? Hier lees je mijn tips en ervaringen!

Ouderschapsverlof

Na de geboorte van een kind heb je in Nederland het recht om een jaar lang 50% te werken. Je mag deze uren in één keer opnemen, maar je kunt het verlof ook spreiden. Belangrijkste is dat je het verlof moet opnemen voor het kind 8 jaar oud is.

Iedereen heeft recht op ouderschapsverlof. Afhankelijk van je werk wel of niet doorbetaald.

Werk je voltijds in het voortgezet onderwijs, dan heb je recht op 830 uur ouderschapsverlof. Hiervan is 415 uur betaald ouderschapsverlof en 415 uur onbetaald ouderschapsverlof.

Voor mijn zwangerschap werkte ik 0,8 fte, wat betekent dat ik recht had op 664 uur ouderschapsverlof waarvan 332 uur betaald ouderschapsverlof. Een deel van dat verlof heb ik gebruikt om gedurende het schooljaar een dag per week minder te werken – daarna nam ik deelontslag.

Individueel keuzebudget (PB50)

Elke medewerker in het VO krijgt jaarlijks 50 klokuren individueel keuzebudget, een regeling die in het leven is geroepen voor werkdrukvermindering voor docenten. Deze uren kun je inzetten voor vermindering van je lestaken, vermindering van je taakuren óf als extra verlof.

Ik spaar op deze manier 30 verlofuren per jaar.

Update CAO juni 2022: Het aantal PB-uren is verhoogd van 50 naar 90 per jaar. Hoeveel je daarvan kunt sparen verschilt per school. (Ik kan 40 uur opnemen als snipperdag, de rest mag ik sparen.)

Compensatie overuren

Dit is een lastige: in het onderwijs maakt iedereen standaard veel te veel uren die je over het algemeen niet kunt compenseren. Toch lukt het me bijna ieder jaar om extra verlofuren te sparen doordat ik de loop van het jaar taken op me nemen. (Denk aan het geven van bijles uit NPO-gelden, het overnemen van coachleerlingen van langdurig zieke collega’s enzovoort.) Beleid van mijn school is dat deze uren worden uitbetaald, ik vraag om tijd om tijd.

Op deze manier spaar ik 10-15 uur per jaar.

Meer informatie

Op onderstaande sites vind je meer informatie over verlofregelingen in het onderwijs:

Hoe regel je verlof voor een lange reis buiten de schoolvakanties?

Allereerst: bereid je voor en ga in gesprek. Er is vaak meer mogelijk dan je denkt.

Ik sta ruim 10 jaar voor de klas. Dat betekent dat ik ruim 10 jaar gebonden ben aan de dure en drukke schoolvakanties. Toen ik tijdens mijn zwangerschapsverlof op Bali zat, realiseerde ik me hoe fijn het is buiten het hoogseizoen te reizen!

Ergens in het eerste levensjaar van mijn dochter is het idee ontstaan om samen een lange verre reis te maken. Ik wil dit doen voordat leerplicht om de hoek komt. In Nederland zijn kinderen vanaf hun vijfde jaar leerplichtig (schoolplichtig).

Ik heb een jaar voor vertrek mijn directe colleg’s geïnformeerd en later mijn leidinggevende. De steun van mijn sectiegenoten en het samen kijken naar vervanging heeft (denk ik) bijgedragen aan de goedkeuring van mijn verlof buiten de schoolvakanties. Gevoelsmatig vind ik het het fijnste om aan het eind van het schooljaar op reis te gaan.

Is je werkgever verplicht mee te werken aan verlof buiten schoolvakanties?

Helaas is de werkgever niet verplicht om mee te werken aan verlof buiten de schoolvakanties. Tijdens een lange reis met kinderen heb je echter een belangrijke troef in handen, namelijk het ouderschapsverlof. Ouderschapsverlof mag namelijk alleen geweigerd worden wanneer er zwaarwegende redenen zijn voor het bedrijf.

Wanneer mijn verlof niet toegekend zou zijn, zou ik ontslag hebben genomen. (Dit heb ik niet gemeld bij de verlofaanvraag.) Er is een tekort aan goede scheikundedocenten, ik ben niet bang langere tijd werkloos te raken. Omdat ik het naar mijn zin heb op deze school, ben ik echter blij dat ik na mijn reis terug mag komen!

Een rekenvoorbeeld

Ik werk als docent in het voortgezet onderwijs en ik wil op reis van de meivakantie tot en met de zomervakantie. Dat zijn 17 weken. Het precieze aantal weken verschilt uiteraard van jaar tot jaar en is mede afhankelijk van de vakantiespreiding. Samen met HR heb ik de volgende rekensom gemaakt.

N.B. Ik heb een aanstelling voor 0,6 fte, ofwel drie dagen per week.

Een rekenvoorbeeld:

  • Meivakantie: 2 weken, 48 uur
  • Overig verlof: 9 weken, 216 uur
  • Zomervakantie 6 weken, 156 uur

Mijn verlof buiten de schoolvakantie (216 uur) is als volgt opgebouwd:

  • Restant betaald ouderschapsverlof (49 uur)
  • Gespaard verlof/PB 50 (151 uur)
  • Feestdagen Hemelvaart en Pinksteren (16 uur)

Tijdens het betaalde ouderschapsverlof krijg ik ongeveer 55% van mijn salaris. De andere uren zijn volledig doorbetaald. Ik bouw pensioen en vakantiegeld op. Heel fijn!

Veel docenten realiseren zich niet hoeveel er mogelijk is met het individuele keuzebudget en ouderschapsverlof. Doe er je voordeel mee.