Met een krakend geluid komt de lift in beweging. Het kleine kooitje rammelt. Boven me hoor ik een kind huilen – de spanning is haar te veel. Het is donker in de lift. Ik bezoek de mijnen van Luik en daal voor het eerst in mijn leven af in een kolenmijn.
Luik is een leuke bestemming voor een stedentrip of gewoon een dagje Luik. Blijf je overnachten in Luik? Dan kun je de bezienswaardigheden van Luik combineren met de natuur en het industrieel erfgoed rondom de stad.
De mijnen van Luik
In het zuiden van Nederland en in België zijn verschillende kolenmijnen te vinden. Alle zijn gesloten, het is niet langer rendabel om het zwarte goud uit eigen bodem te halen. Er wordt duurzame brandstof gebruikt of er wordt steenkool tegenwoordig in grote vrachtschepen aangevoerd vanuit het buitenland.
In Nederland zijn veel oude mijnschachten gesloopt. Een uitzondering staat in Heerlen: hier heeft mijn pa vroeger nog gewerkt.
In België gaat men zorgvuldiger om met hun industrieel erfgoed. Zo is er in Marcinelle bij Charleroi een fraai bezoekerscentrum en een groot atelier. Bij Beringen kun je duiken bij TODI in een oude mijntoren.
In de omgeving van Luik zijn terrils van mijnafval omgetoverd tot natuurgebieden. Je kunt een kijkje nemen in een oude mijnschacht. Hier ben ik erg benieuwd naar! En zo bezoek ik op een zondag in november de mijnen van Luik.
Pays des Terrils: wandelen omgeving Luik over de steenbergen
In de omgeving van Luik liggen verschillende terrils. ‘Terrils’ is eigenlijk een Vlaams woord, in het Nederlands wordt meestal ‘steenberg’ gebruikt. Terrils zijn grote hopen met afval uit de mijnen: stenen en aarde die niet verkocht zijn als brandstof zijn vanuit de mijnschachten op een grote hoop gegooid. Deze heuvels liggen her en der verspreid in het België. In regio Luik zijn er achttien. Je kunt een dagje uit in Luik combineren met een bezoek aan deze terrils.
Bij Saint-Nicolas zijn de terrils na het stilvallen van de industriële activiteit teruggeven aan de natuur. In korte tijd zijn ze bijna helemaal begroeid. De donkere aarde houdt warmte vast, waardoor sommige plantensoorten op de terrils beter gedijen dan daarbuiten. Ook komen er op de heuvels verschillende bijzondere vlindersoorten voor.
Over de Terrils lopen verschillende wandel- en mountainbikepaden. Ik maakte hier een heerlijke wandeling tijdens mijn stedentrip naar Luik. Ik genoot van de natuur en de wind in mijn haar. Ik was niet de enige die op zondagochtend op dit idee was gekomen.
Maison des Terrils: een gevarieerd bezoekerscentrum
Aan de voet van de terrils ligt het Maison des Terrils, een klein maar gevarieerd bezoekerscentrum annex museum. In het bezoekerscentrum is ruimte voor de geschiedenis van de mijnen rondom Luik. Aan grote haken hangen jassen van mijnwerkers. De mannen krijgen een gezicht door foto’s vergezeld van een korte biografie.
Oude kluisjes van de mijnwerkers vormen een interactief decor. Met filmfragmenten, licht en geluid wordt je meegenomen naar het verleden.
Natuurlijk is er ook plek voor het heden! Het bezoekerscentrum geeft informatie over de natuur en de ontwikkeling van de terrils. Zo is er een fraai overzicht van alle flora en fauna.
De mijnen van Luik en street art
Eerder schreef ik al een blog over street art in Luik. Ook in de dorpen rondom Luik is veel street art te vinden. Deze bijzondere street art belicht de mijngeschiedenis van de regio. Straatkunst vormt een kunstzinnige interpretatie van de sociale en economische geschiedenis van Luik. Metersgrootte murals vormen bijzondere bezienswaardigheden bij Luik.
Afdalen in Blegny Luik: een bezoek aan een ondergrondse mijn
Een korte rit brengt me van de Terrils naar kolenmijn Blegny. Hier wordt een andere kant van de mijngeschiedenis van Luik belicht. Samen met een gids daal ik af in een oude mijnschacht.
De mijn van Blegny is relatief ondiep, daarom is het veilig om hier af te dalen. Het grondwater ligt diep genoeg en er is geen risico dat de tunnel van de ondergrondse mijn vol loopt. De mijn van Blegny is één van de vier authentieke kolenmijnen in Europa waar je af kunt dalen in de mijnschacht en de ondergrondse galerijen.
Een oud-mijnwerker neemt me mee in de geschiedenis van de mijnen van Luik en Blegny. Hij vertelt vol passie en houdt jong en oud bij de les – ook de aanwezige kinderen. We dalen af in de originele lift (best een beetje eng!) en krijgen in het ondergrondse te zien hoe mijnwerkers vroeger te werk gingen.
Het geluid van de drilboren is oorverdovend, zeker in de smalle tunnel. In tegenstelling tot de mijnwerkers vroeger zitten we geen uren in de herrie, maar is het slechts een korte demonstratie.
De bovengrondse mijn van Blegny Luik
Na een rondleiding onder de grond brengt de krakende lift me weer omhoog. We gaan de bovengrondse deel van de mijn bezoeken. Boven in de schacht werden vroeger de kolen uitgezocht en gewassen. De sporen van de oude wagons lopen er nog.
In de mijnen van Blegny staan verschillende soorten mijnwagens tentoongesteld: beginnend bij de paardenkar tot treintjes een paar decennia later. De rondleiding wordt afgesloten met een heuse lichtshow.
De mijn van Blegny is gesloten in de wintermaanden. Op de site van de ondergrondse mijn vind je prijzen en openingstijden.
Overnachten in Luik
De mijnen van Luik zijn als dagtrip te bezoeken vanuit Nederland. Maar Luik is een leuke stad, dus waarom zou je er niet meteen een weekendje weg van maken en optimaal genieten van de bezienswaardigheden in Luik? Ik overnachtte in het sfeervolle Pentahotel in Luik centrum.
