Ga je op vakantie in Bosnië en Herzegovina? Grote kans dat je rondreis door Bosnië begint of eindigt in Sarajevo, een veelzijdige stad waar oosterse en westerse culturen en oud en nieuw samenkomen. Door deze smeltkroes van culturen en geschiedenis is de hoofdstad Bosnië een interessante bestemming voor een paar dagen.
In deze blog neem ik je mee langs alle Sarajevo bezienswaardigheden. Ik laat je zien wat te doen in Sarajevo. Met tips om lekker te eten, want je Sarajevo stedentrip is pas compleet als je van het lekkers uit de regio hebt kunnen proeven.
Oorlog in Bosnië
Mocht je twijfelen, waar ligt Sarajevo ook al weer? Sarajevo ligt midden in het land Bosnië en Herzegovina. Tot 1992 maakte Bosnië deel uit van het voormalige Joegoslavië. Daarna begon de bloedige Bosnië oorlog en de belegering van Sarajevo door Servische nationalisten. In 1995 werd de vrede getekend. Steeds meer reizigers weten hun weg naar Sarajevo te vinden. Helemaal terecht als je het mij vraagt, want Sarajevo is een interessante bestemming met veel historische bezienswaardigheden.
Veel toeristen komen naar Bosnië vanwege de oorlog. Oorlogstoerisme is een belangrijke bron van inkomst van de stad. Kijk, daar kun je oude granaten kopen, aldus mijn gids. Gelukkig is Bosnië meer dan oorlog, kommer en kwel. En dat geldt zeker ook voor Sarajevo!
Sarajevo free walking tour
Steeds vaker kies ik om een Free walking tour te boeken tijdens mijn bezoek aan de stad. Zo ook tijdens mijn Sarajevo stedentrip. Tijdens deze stadswandeling door Sarajevo vertelt een local me over de ins en outs van zijn woonplaats. Tijdens de route van ongeveer twee uur passeer ik een aantal hoogtepunten en minder bekende bezienswaardigheden van Sarajevo.
Mijn Free tour Sarajevo start bij de Pigeon Market. Via de oudste straat van Sarajevo, de Kazandziluk, lopen we naar de plek waar Frans Ferdinand vermoord werd. Dit leidde tot de start van de eerste wereldoorlog in 1914.
Na meer te hebben geleerd over de recente geschiedenis van Sarajevo en Bosnië duiken we verder terug in de tijd. De Ottomaanse bazaar van Sarajevo is een oude karavanserai. In Sarajevo komen oost en west samen.
Tip: Je kunt online een Sarajevo Free tour reserveren.
Sarajevo rose
Ze zijn niet te missen tijdens je Sarajevo trip. Rode markeringen van verf en was op de vloer. Deze ‘rozen’ staan op een plek waar tijdens de Bosnië oorlog iemand is omgekomen door een granaataanslag. De Sarajevo roses zijn overal.
Al snel blijkt dat er niet alleen op de grond Sarajevo Roses te vinden zijn. Ze zijn ook terug te vinden in de street art in Sarajevo. M. Chat, een street art karakter die in veel steden terug te vinden is, draagt rode rozen met zich mee.
Street art Sarajevo, Bosnië en Herzegovina
M. Chat is misschien het beroemdste, maar er is veel meer street art in Sarajevo. Graffiti met een politieke boodschap en een wens voor vrede wordt afgewisseld met kleurrijke muren.
Kabelbaan van Bosnië, het symbool van de vrijheid
De kabelbaan van Sarajevo is legendarisch. De kabelbaan verbindt de binnenstad van Sarajevo met de bergen. Tijdens de oorlog begin jaren ‘90 is de kabelbaan verwoest. Pas 26 jaar na de oorlog, in 2018, werd de kabelbaan in hoofdstad Sarajevo weer geopend. Voor veel Bosniaken is dit een symbolisch teken dat de oorlog definitief voorbij is.
Vroeg ik de ochtend loop ik richting de kabelbaan. Tot mijn grote verbazing geen de glazen schuifdeuren niet voor me open. Dat is jammer! Wanneer ik beter kijkt blijkt dat ik gewoon te vroeg ben: op werkdagen is de kabelbaan van Sarajevo pas vanaf 10 uur in bedrijf. Gelukkig is er een koffietentje bij de kabelbaan waar ik rustig kan wachten.
De cabines van de kabelbaan zijn ruim. Er is voldoende ruimte aanwezig voor een buggy of zelfs een fiets. De buggy mag gratis mee, voor de fiets moet je betalen.
Een ritje met de kabelbaan is een must do als je Sarajevo (met kinderen) bezoekt!
Een korte rit met de kabelbaan brengt me naar de top van Mount Trebevic. Ik hoopte op een mooi uitzicht over Sarajevo, maar dat valt een beetje tegen. Al snel verdwijnt de kabelbaan in de wolken.
Het weer in Bosnië en Herzegovina verrast me. Bij aankomst in Mostar loopt de temperatuur op tot bijna 30 graden – best warm voor de maand mij. Vanuit Mostar bezoek ik de Kravica watervallen voor verkoeling. Wanneer ik uit de Kabelbaan van Sarajevo beland sta ik ineens in de sneeuw.
Tip: Hier lees je meer over mijn bezoek aan de watervallen van Kravica, Bosnië.
De Olympishe Bobsleebaansleebaan van Sarajevo
Het is maar een kort stukje lopen van het eindstation van de kabelbaan van Sarajevo naar de Olympische Bobsleebaan. Dit is een echte must see! Sarajevo’s sportieve en lugubere geschiedenis komen hier samen.
De Bobsleebaan van Sarajevo is gebouwd ter ere van de Olympische winterspelen in Joegoslavië van 1984. Wanneer in 1992 de oorlog start maakt de bobsleebaan deel uit van de vuurlinie tussen de Republiek Srpska en de Federatie van Bosnië en Herzegovina. Wanneer ik goed kijk zie ik nog altijd schaden van mortieren en kogels.
De Bobsleebaan is inmiddels uitgegroeid tot een van de meest populaire bezienswaardigheden van Sarajevo. Locals komen hier om te picknicken. Met de kinderwagen rijd ik over de bobsleebaan die een lengte heeft van bijna twee kilometer. Onderweg spot ik veel gave street art.
Ik ben niet de enige die de regen en de sneeuw trotseert, ook veel locals bezoeken de bobsleebaan en maken er een korte wandeling door het bos.
Tip: In deze blog lees je alles wat je moet weten voor een bezoek aan de bobsleebaan van Sarajevo.
Old Sarajevo: de bazaar, moskeeën en gebedsscholen
Mijn eerste kennismaking met Old Sarajevo is met de Free Walking Tour Sarajevo. Leuk, maar ik voel daarna de behoefte om zelf rond te struinen. De gezelligheid in de smalle straatjes doet mijn bloed sneller stromen.
De wijk Bascarsija is net een Turkse bazaar. In de kleine winkeltjes worden koperen koffiepoten aangeboden en op iedere straathoek kun je Turkse koffie drinken. Of Bosnische koffie – de oorsprong van het koffieritueel is discutabel als je het de Bosniaken vraagt.
Midden in Bascarsija ligt Gazi Husrev-Begova Dzamija. Dit is niet alleen de oudste moskee van Sarajevo, maar ook een van de belangrijkste Ottomaanse complexen van de Balkan. De moskee is voltooid in 1532. Ik sla mijn shawl om mijn hoofd en voor 3 BAM mag ik de moskee in. Naast de moskee ligt een mausoleum – ook in Ottomaanse stijl.
Tegenover de Gazi Husrev-Begova Dzamija Mosque ligt een madrassa en een bibliotheek. In de oude gebedsschool wordt aandacht besteed aan het leven van Gazi Husrev-Begova Dzamija, een van de oprichters van Sarajevo. Dit deel van de expositie kan me niet zo boeien – maar ik ben geen grote liefhebber van geschiedenis. Veel leuker zijn de oude boeken en wetenschappelijke instrumenten die in de madrassa liggen.
Een combinatieticket voor de moskee en de gebedsschool kost BAM 5.
Veel mensen zijn lyrisch over de bazaar van Sarajevo. Ik vind ik tegenvallen. Het gebouw is mooi met zijn Ottomaanse bogen. Het oosterse sfeertje en de prikkelende geur van kruiden en specerijen als in Esfahan, Damascus en Istanbul ontbreekt echter. De verkopers van de bazaar zijn drukker met hun sigaretten en met hun mobiele telefoons dan met potentiële klanten die voorbij lopen. Er worden vooral prullaria als zonnebrillen en plastic schoenen verkocht.
Sarajevo Tunnel Museum
Ik verlaat het centrum van Sarajevo voor een museum aan de rand van de stad. Vlak bij vliegveld Sarajevo ligt de Sarajevo tunnel. Deze 760 meter lange tunnel was tijdens de Sarajevo Siege de enige verbinding van de belegerde stad met de vrije buitenwereld. In de heuvels rondom Bosnië lagen scherpschutters op de loer.
In het kleine museum hangen uitvergrote krantenknipsels en foto’s van de belegering van Sarajevo. In een aantal zalen worden nieuwsberichten uit de oorlog getoond. Helaas is slechts een deel van de expositie in het Engels vertaald.
De oorspronkelijke tunnel loopt onder het vliegveld van Sarajevo voor, vanwege de veiligheid kun je daar niet naar binnen. Er is echter een klein stukje van de tunnel gereconstrueerd in het Tunnel Museum. Via een smalle trap loop ik de muffe tunnel in. Ik moet uitkijken dat ik mijn hoofd niet stoot in de schaars verlichte tunnel. Ik struikel half over de rails op de grond. Hier werd voedsel en drinkwater de stad in gesmokkeld.
De informatiepanelen in het museum zijn niet heel duidelijk. Wanneer je het tunnelmuseum met een gids bezoekt, haal je meer uit je verblijf. Je bezoekt dan meteen een van de grootste begraafplaatsen van Europa en het verlaten en verwoeste restaurant Osmice.
Let op: betalen in Bosnië kan bijna overal in euro’s, maar bij het Tunnel museum accepteert men alleen de BAM.
Museum of Crimes Against Humanity and Genocide, Sarajevo
Behalve het tunnel museum zijn er meer museums in Sarajevo die in het teken staan van de Bosnië oorlog. Ik besluit de musea op verschillende dagen te bezoeken, te veel oorlog en geweld op een dag stompt af. Ik stap elke keer weer met een knoop in mijn maag naar buiten. Hoe heeft dit ooit kunnen gebeuren?
Tijdens een regenachtige middag bezoek ik het Museum of Crimes Against Humanity and Genocide. Dit museum neemt me aan de hand van persoonlijke verhalen en bezittingen mee naar de Bosnië oorlog en de Sarajevo Siege. Ik zie pakkende beelden van Sarajevo Sniper Alley. Ik zie beelden van de belegering van de stad van 1992-1995, de langste belegering van een hoofdstad in de moderne geschiedenis.
Maar het meest pakkend zijn de verhalen de Bosniaken. Deze beelden zie ik enkel in mijn hoofd. Beelden van marteling, verkrachting en moord.
Het Sarajevo Museum of Crimes Against Humanity and Genocide heeft de zelfde indeling als het Museum of Crimes Against Humanity and Genocide in Mostar. Een deel van de expositie overlapt. Toch zijn beide musea heel aangrijpend en als je tijd hebt zeker een bezoek waard.
11/07/95 Galerij
Om de hoek ligt nóg een oorlogsmuseum, namelijk de 11/07/95 Galerij. Dit museum is gewijd aan de val van Sebrecina op 11 juli 1995. Dit museum is anders dan de andere oorlogsmusea die ik in Bosnië bezoekt. Dit museum is niet louter beschrijvend. Foto’s in dit museum misstaan niet in een museum vol fotografische kunst.
Door de presentatie komt wordt het unheimische gevoel rondom de val van Sebrenica alleen maar versterkt. Galerija 11/07/95 is een absolute must see tijdens je Sarajevo bezoek.
Hier vind je meer informatie over het museum.
Avaz Twist Tower
Door de regen en de sneeuw heb ik niet veel kunnen zien van het uitzicht over Sarajevo vanaf de berg Trebevic. Ik ga voor de herkansing vanaf de Avaz Twist Tower!
De toren ligt op ruim een half uur lopen vanuit Old Sarajevo. Een leuke wandeling, omdat je zo ook iets ziet van het leven in Sarajevo en de niet-toeristische delen van de stad. Naarmate je verder uit het centrum komt zie je dat de stad nog niet overal hersteld is van de oorlog. Er is leegstand en er zijn gebouwen met kogelgaten. Ik stuit op verschillende memmorials als het monument voor de gesneuvelde kinderen en politieagenten.
De Avaz Twist Tower is het hoogste gebouw van de stad. Een snelle ligt brengt me in luttele seconden naar het restaurant op de één na hoogste verdieping. Daar parkeer ik de buggy en met de kleine reiziger in de draagzak loop ik de trap omhoog naar de hoogste etage. Het uitzicht is zeer de moeite.
Tip: op zoek naar een draagzak? Ik ben heel blij met de Tula Free to Grow draagzak (voor kindjes van van 0 tot ruim 2 jaar).
Het kost BAM 2 om naar het panorama dek van de Avaz Twist Tower te gaan. Het uitzicht vanuit het restaurant is bijna hetzelfde en gratis, al stond de ruimte stond zo blauw van de rook dat ik daar echt zo snel mogelijk weg wilde. (Sorry rokers!)
Eten Revolution
In mijn blog over Mostar schreef ik het al: in Bosnië kun je genieten van Cevapci. Super lekker, maar elke dag vlees eten is helemaal niet nodig. In Sarajevo kun je op verschillende plekken falafel, goedgevulde pasta’s en salades eten.
Mijn favoriete restaurant in Sarajevo? Revolution! Hier maken ze de lekkerste vegetarische burgers van de stad én kun je als toetje een overheerlijk taartje eten.
Meer Sarajevo tips
Reizen naar Bosnië
Er gaan vanuit Amsterdam geen directe vluchten naar Sarajevo. Bosnië en Herzegovina is beter te bereiken vanuit Dortmund met Air Europa (vliegen naar Sarajevo) of vanuit Eindhoven naar Tuzla (vliegen met WizzAir).
Reizen door Bosnië en Sarajevo
Het openbaar vervoer in Sarajevo is best goed geregeld. De meeste bezienswaardigheden van Sarajevo liggen op loopafstand. Voor een stedentrip naar Sarajevo zou ik geen auto huren, Sarajevo heeft een goed netwerk van bussen en taxi’s.
Ben je van plan een rondreis door Bosnië te maken? Dan kun je op het vliegveld van Sarajevo een auto huren. Ik huurde een auto bij Sunnycars. Zij bieden de beste prijs-kwaliteitsverhouding: een goedkope huurauto die all risk verzekerd is zonder onaangename verrassingen. Een huurauto is ideaal als je wilt reizen door Bosnië!
Tip: Hier vind je de complete route van mijn roadtrip door Bosnië.
Overnachten in Sarajevo (met kinderen)
Ik overnacht niet in hotel in Sarajevo maar in een knus appartement aan de rand van het centrum. Er zijn veel leuke hotels en guesthouses in Sarajevo (zoals Guesthouse Old Town en Hotel Old Sarajevo). Ik heb even meer behoefte aan gratis parkeren in Sarajevo voor de huurauto, een keuken voor de baby en natuurlijk een babybed. Daarnaast is het fijn om een aparte woonkamer te hebben waar je nog even kunt zitten voor het slapen gaan.
Chikma Appartments heeft alles wat ik zoek! Het appartement is heerlijk ruim. Er is een kleine keuken met een koelkast. De bank in de woonkamer is uit te klappen tot een comfortabele slaapbank. Zo biedt het appartement ruimte aan vier personen. Voor baby’s en peuters is er een kinderbedje aanwezig. Ideaal voor een citybreak met vrienden of een bezoek aan Sarajevo met kinderen.
De vrolijke eigenaar kan je heel veel tips over de bezienswaardigheden van Sarajevo en omgeving geven. Ik hoef maar een Whatsapp berichtje te sturen en hij schiet te hulp. Met tips van een local haal je het maximale uit je Sarajevo stedentrip.
