Wroclaw is originele bestemming voor een stedentrip in Polen. De stad wordt geroemd om zijn historische bezienswaardigheden en beelden van dwergen. Maar wist je dat Wroclaw een van de street art hotspots van Polen is? In deze blog neem ik je mee langs de mooiste murals, graffiti en sticker art van Wroclaw.
Tijdens mijn autovakantie in Zuid-Polen overnacht ik een aantal nachten in Wroclaw. Ik ben gecharmeerd van het oude centrum van Wroclaw, ik bewonder de duizend bruggen en de grote markt. Mijn hart klopt sneller wanneer ik de mysterieuze man ontmoet die elke avond de gaslantaarns op het Kathedraal Eiland aansteekt. Maar ik word vooral blij van de mooie street art in Wroclaw!
Street art in Wroclaw Centrum
Wroclaw is een stad in ontwikkeling. Het centrum van Wroclaw is een grote bouwput. Gebouwen verdwijnen en daarmee gaat toffe street art in Wroclaw verloren. Maar niet getreurd, er blijft genoeg straatkunst over en daarnaast komen er steeds werken bij. Bekende internationale artiesten worden uitgenodigd de stad op te fleuren.
Naast de bekende bezienswaardigheden in het centrum van Wroclaw Polen zijn er dus geheime plekken met street art. Sommige werken zijn oud en ietwat vervaagd, dat heeft zijn charme. Street art is een dynamische vorm van kunst!
Tijdens mijn stadwandeling door Wroclaw spot ik de eerste straatkunst op de kades van de rivier de Oder, vlak bij most sw. Macieja. Wat zijn de sporters daar aan het doen? Springen ze in het koude water?
Deze street art in Wroclaw is gemaakt door kunstenaar Krzysztof Zbik Rubach
Op Wyspa Slodowa, een van de stadseilanden, was een bonte verzameling straatkunst te zien. Helaas hebben deze street art in Wroclaw moeten wijken voor nieuwbouw. Wat rest is een grote mural in het restaurant van Concordia Design Wroclaw.
Street art in Wroclaw: Zwartwit of kleur?
Op de kruising van de Kuznicza en Kotlarska stuit ik op een grote zwartwitte muurschildering, dit is een van de grotere murals in het centrum. Dit kunstwerk in Wroclaw is gemaakt door het Belgische duo Hello Monster, twee straatartietsen (zo noemen zij zichzelf niet) die fresco’s maken met hybride wezens, half plant en half vogel.
Het contrast tussen het sobere kleurpalet van Hello Monster en de explosie van kleuren in de passages rondom het stadhuis kan haast niet groter zijn.
Tegenover de gave mural van Hello Monster kijkt een man uit het raam. Het is een portret van de dichter Tadeusz Rozewicz gemaakt door Skont. De man gaat zo op in zijn omgeving dat hij nauwelijks opvalt.
Adres: Kuznicza 49
De werken aan de zuidkant van het centrum aan de Podwale hebben hun beste tijd gehad. Deze straatkunst in Wroclaw is behoorlijk vervaagd en delen van de mural zijn met het pleisterwerk van het gebouw gekomen. Ik kan niet terugvinden welke straatartiest deze muurschilderingen maakte en wanneer.
Aan de Mennicza en Widok vind je mooiere voorbeelden van street art in Wroclaw.
Street art in Wroclaw Noord: bewoners aan het woord
Zo opgepoetst het centrum van Wroclaw is, zo ruw is het gebied ten noorden van het centrum. In dit deel van Wroclaw is armoede en achterstallig onderhoud. De gevels missen pleisterwerk en een enkele ruit is vervangen voor spaanplaat. Op binnenplaatsen wordt aan auto’s gesleuteld, hangen vrouwen de was op en zitten mannen op een klapstoel met een biertje in de hand. (Lekker rolbevestigend…) Ik word nagestaard wanneer ik de binnenplaats op loopt. Een hond komt kwispelend naar me toe.
In de binnentuinen van de vervallen huizenblokken zie ik geen groene planten en bomen, maar straatkunst in alle kleuren van de regenboog. Veel van deze muurschildering zijn ontworpen met en gemaakt door bewoners. Verwacht geen gelikte kunst, dit is de andere kant van Polen.
Langzaam worden huizenblokken aangepakt en van nieuw pleisterwerk voorzien. Het is de vraag hoe lang deze kunstwerken nog te bewonderen zijn.
Ik zag onder andere street art in de hofjes langs Zeromskiego en Franklina Delano Roosevelta. Steek je hoofd om de hoek bij een van de poortjes en laat je verrassen!
Kunstprojecten in het noorden van Wroclaw
Naast de bewonersparticipatie is er zeker ook straatkunst in Wroclaw van gerenommeerde (internationale) kunstenaars.
Ik loop langs Wyszynskiego 52, dit is een van de oudste murals van Wroclaw. Dit metersgrote kunstwerk van Aleksandra Kuzmik maakt deel uit van de MURALIA campagne en competitie. Op de gevel staat een huis geschilderd, of is het een complete wijk? Door de gaslantaarn heb ik het idee dat ik naar Wroclaw kijk, of is dat een illusie?
Zbiok maakte een naamloos werk van een sporter op de Olbinska 12. De mural steekt af tegen de grauwe en soms ietwat vervallen huizen in het noorden van Wroclaw.
Wroclaw houdt van muurschilderingen. ‘The Gate to Nadodrze’ (Brama do Nadodrza) is een werk van Michal Wegrzyn. Deze toffe mural won in 2013 de competitie van mooiste muurschildering van Wroclaw – en dat is niet onterecht als je het mij vraagt.
Om het hoekje ligt een kleurrijk hofje, grafisch kunstenaar Tomasz Sysla mobiliseerde buurtbewoners om Wladyslawa Lokietka 9 om te toveren tot iets moois.
Over kleurrijke hofjes gesproken: aan de Ludwika Rydygiera spot ik op een binnenplaats street art van Cruzeoner en een soort van geest uit de fles van een onbekende artiest. Dat laatste werk is behoorlijk vervaagd maar nog steeds indrukwekkend. Verderop zie ik de ‘Faces of Hope’ van Joanna Hazuka, een muurschildering die aandacht vraagt voor huiselijk geweld.
Inmiddels voel ik mijn voetjes van het vele lopen en begint ook mijn maag te knorren. Ik loop langzaam verder in de richting van mijn appartement aan de Ksiecia Witolda (met gave muurschildering op de zijkant van nummer 33), maar niet zonder een bezoekje te brengen aan Blu.
Blu is een van de beroemdste en meest populaire straatkunstenaars ter wereld. Keer op keer weet hij elementen uit de ‘urban space’ te integreren in zijn werk. In Wroclaw heeft hij er voor gekozen om twee raampjes in een gevel een plek te geven in de ogen van zijn muurschildering. De geschilderde man waakt over een tas vol dollars en goud, hij slaapt alleen als de bewoners van het huis het licht uitdoen. Dit is een treffend voorbeeld van de anti-kapitalistische ideeën van Blu.
Adres: Wojciecha Cybulskiego
Onderweg passeer ik een varken op de rug van Erica Ilcane, een muurschildering die mij doet denken aan de Belgische Roa. De laatste mural in Wroclaw noord hoort bij de sociaal-artistieke ‘Operatie: Willy Brandt’ van het Centrum voor Duitse en Europese Studies in Wroclaw. Dit project herdenkt de honderdste geboortedag van Willy Brandt.
Meer street art in het westen van Wroclaw
Wroclaw heeft zo veel murals, graffiti en street art dat het onmogelijk is om alles te zien tijdens een weekendje weg naar Polen. Wanneer ik aan het eind van mijn Wroclaw stedentrip de stad uit rijd, zie ik de kunstwerken ‘Kochaj, szanuj, nie krzywdz’ (Love, respect, do not hurt) en Dwarven world van Anna Niemierko langs de Grabiszynska.
Helaas kon ik niet even een foto maken. Maar ik denk dat je ook zonder foto’s van deze kunstwerken een aardig beeld kunt vormen van street art in Wroclaw!
Straatkunst op de kaart
Zoek je een handige kaart met street art in Wroclaw? Ik heb gebruik gemaakt van de street art map van Vagabundler en Street Art Cities. De kaarten zijn niet helemaal actueel, maar vormen een goede leidraad.
Tip: Dit zijn meer leuke bestemmingen voor een stedentrip in Polen.
