Hallo Kato!
Katowice in Polen wordt vaak liefkozend Kato genoemd. De stad in Zuid-Polen kwam op tijdens de industriële revolutie, had een dipje na de sluiting van de mijn en transformeert zich nu tot een leuke bestemming in het zuiden van Polen. Wil je nét wat anders en houd je van industrieel erfgoed, street art en historische bezienswaardigheden met een rauw randje? Dan is Katowice echt iets voor jou.
Street art in Katowice Polen
Ik ben dol op murals en graffiti, op veel plekken ging ik op zoek naar street art in Europa. Ook Katowice staat bekend om zijn street art, hier worden regelmatig festivals waarbij nationale en internationale kunstenaars de blinde muren van de stad een make over geven.
Het spotten van street art is iets wat ik absoluut wil doen in Katowice. Na een zoektocht op deze en deze website ga ik op pad naar mooie plekken. Een aantal van de mooiste kunstwerken zie je in deze blog.
Is Katowice een walhalla voor liefhebbers van straatkunst in Polen? Dat vind ik een moeilijke vraag. Katowice heeft absoluut een aantal toffe murals, maar veel kunstwerken zijn verdwenen door het overschilderen van gebouwen of door de sloophamer. Katowice ontwikkelt zich snel: er wordt enorm veel gebouwd.
Bezienswaardigheden van Katowice Old Town
Verwacht niet te veel van de bezienswaardigheden van Katowice: het oude centrum heeft niet echt veel statige gevels en felgekleurde huizen zoals je bijvoorbeeld ziet in Wroclaw en Krakau. Katowice en omgeving heeft zijn eigen geschiedenis: in de tijd van de Pruisen was Katowice een onbeduidend dorp in Silezië. Pas tijdens de industriële revolutie in de negentiende eeuw begon de opmars van de stad. Door de aanwezigheid van steenkool en bruinkool ontwikkelde Opper-Silezië (en het aangrenzende Moravië-Silezië in Tsjechië) zich tot een van de grootste industriële regio’s van Europa.
Het oude centrum van Katowice concentreert zich rondom de Rydnek, het centrale marktplein. Dit plein valt wat in het niets in vergelijking met de Rydnek van Krakau en Wroclaw, maar door de markt is het evengoed een gezellig plek om iets te drinken in Katowice.
Wanneer ik omhoogkijk zie ik tóch nog een aantal mooie gevels die schitteren in de middagzon.
Doen in Katowice: bezoek het Silesian Museum
Het Silesian Museum (Museum Slaski) is misschien wel de belangrijkste bezienswaardigheid van Katowice. Het museum ligt aan de noordkant van het centrum midden op een oude mijnsite. Deze mijnsite is omgebouwd tot een culturele zone met aandacht voor kunst en cultuur. Opper-Silezië omarmt zijn industriële verleden!
Tussen het ietwat grauwe industriële erfgoed staat een strak glazen gebouw met verschillende permanente en tijdelijke tentoonstellingen. De bovenste etage van het Silesian Museum is gewijd aan Poolse kunst van de tweede wereldoorlog tot nu. Wanneer ik de trap naar beneden neem stuit ik op Silezische religieuze kunst en een wandeling door de tijd door de geschiedenis van Opper-Silezië, waarbij uiteraard volop aandacht is voor de industriële ontwikkeling van de regio als ook het socialisme in Polen.
Tip: Na een bezoek aan het museum loop ik naar de oude mijnschacht. Hier neem ik de lift omhoog en laat me verrassen door het uitzicht over de industriestad.
Het moderne Kato: MCK cultural zone
Katowice is nooit echt een toeristische bestemming geweest. Maar daar lijkt verandering in te komen! Kato profileert zich als een moderne stad in Polen. De industriële bezienswaardigheden van Katowice wordt aangevuld met spraakmakende gebouwen ontworpen door wereldberoemde architecten.
Het hoofdgebouw van het Silesian Museum is al een mooi voorbeeld van vernieuwing, maar op een steenworp afstand liggen nog veel meer bijzondere gebouwen.
De omgeving van de oude mijnsite is omgedoopt tot MCK, een culturele zone met onder andere het Spodek (gebruikt voor sportwedstrijden en tentoonstellingen) en het NOSPR (Polish National Radio Symphony Orchestra). Ik heb de gebouwen helaas niet van binnen kunnen bewonderen, maar alleen de buitenkant is al de moeite waard! Vooral het Spodek vind ik bijzonder: het futuristische gebouw uit 1971 heeft nog het meest weg van een verdwaalde UFO.
Nikiszowiec Historic Mining District
Na een bezoek aan het Silesian Museum wil ik meer zien van de geschiedenis van Polen. Ik stap in de auto en koers naar Nikiszowiec, een arbeiderswijk uit het begin van de 20ste eeuw. De oude mijnwerkerswoningen vormen een schoon voorbeeld van vooroorlogse architectuur.
Door de wijk loopt een leuke wandelroute langs de kerk, de oude mijnschacht en het verlaten treinstation van de Balkanexpress. Rondom het treinstation ligt veel oude industrie. Zouden de fabrieken verlaten zijn? Er loopt te veel beveiliging rond om stiekem een kijkje te kunnen nemen.
Aan het eind van mijn stadswandeling door Katowice oost neem ik een kijkje in het Museum of Katowice History. Ik verwachtte veel aandacht voor de mijnbouw in de regio, dat blijkt niet het geval. Het museum focust op het leven in de vorige eeuw, met veel ruimte voor de textielindustrie en weverijen en het wonen in Polen voor de oorlog.
Giszowiec Mining District: het tuindorp van de stad
Tijdens mijn bezoek aan Nikiszowiec Historic Mining District krijg ik een foldertje in mijn handen geduwd. Wist ik dat er nóg een schacht was die mijnwerkers naar een ander deel van de mijn leidde? Nee, dat wist ik niet.
Ik besluit een kijkje te nemen, Giszowiec is slechts een paar minuten rijden vanaf Nikiszowiec. In deze buitenwijk van Katowice heerst een compleet andere sfeer! Giszowiec werd in 1907 opgericht als tuindorp voor de mijnwerkers. Rondom het Plac Pod Lipami-plein en Giszowiecki-park zijn nog een aantal witgekalkte huizen met schuine daken en weelderige tuinen te vinden. De begroeiing belemmert enigszins het uitzicht op de originele huizen, panelen met oude foto’s wijzen de weg. De oude witte mijnwerkerswoningen worden afgewisseld met flatgebouwen uit de Sovjettijd en kleine supermarkten en drankwinkels.
Tip: Reis je naar Polen met kinderen? Het trampolinepark JumpWorld ligt vlak bij Giszowiec.
Eten in Katowice
Tijdens mijn autoreis door Polen heb ik veel zelf gekookt. ‘Even’ uit eten is best een onderneming wanneer je kiest voor afgelegen accommodaties in de bergen. Ik kan echter enorm genieten van uit eten gaan!
Mijn favoriete plekje om te eten en drinken in Katowice is Falla Katowice, een veganistisch restaurant met overheerlijke falafel. Het liefst zou ik de hele kaart bestellen en willen proeven, maar dat is toch iets te veel van het goede. In plaatst daarvan kies ik voor een gerecht wat luistert naar de mysterieuze naam ‘Hand van Fatima’. Op deze keramieken hand worden knapperige balletjes geserveerd, aangevuld door verschillende soorten humus, gegrilde verse groenten, smaakvolle pickles, flat bread en meer.
Voor de volgende keer: Silesia Park
Het weer in Katowice werkt niet mee. Na een aantal zonnige dagen in Neder-Silezië word ik wakker met een weer-alarm SMS op mijn telefoon. Er wordt aanhoudende regen voorspeld, gevolgd door overstromingen.
Gelukkig valt het mee met de overstromingen, maar het regent dat het giet. Ik heb dan ook geen zin om naar Silesia Park (Park Slaski) te gaan, ondanks dat dit uitgestrekte stadspark met zijn kabelbaan, dierentuin en etnografisch museum erg leuk moet zijn.
In plaats daarvan lees ik een boek in mijn fijne appartement – even niks doen is ook wel eens fijn.
Overnachten in Katowice
Ik bezoek Katowice tijdens een autovakantie door Zuid-Polen. Doordat ik met eigen auto door Polen reis, is het een grote plus wanneer mijn appartement een eigen parkeerplaats heeft. Dit vind ik bij Aparthotel Hornigold aan de rand van Katowice centrum.
Aparthotel Hornigold is een verrassende plek. Het appartement ligt in een statig pand met meerdere appartementen. Wat me meteen opvalt is de warme aankleding: een hoogpolig tapijt in de gangen in plaats van strakke gangen, authentieke schilderingen in plaats van prints van de IKEA en planten, heel veel PLANTEN. Het appartement is vol gezellige nisjes en oude boeken. Heerlijk!
Zo fijn als de aankleding is, zo heerlijk is het ontbijt. Elke ochtend is er een uitgebreid buffet met warme en koude gerechten, vers fruit en yoghurt en overheerlijke lokale gebakjes. Dit is dé ideale start van een dagje wandelen langs de bezienswaardigheden in Katowice.
Vliegen naar Katowice Polen
Transavia (vanuit Eindhoven) en LOT (vanaf Schiphol) hebben elke dag meerdere directe vluchten naar Katowice. Je vliegt al naar Katowice vanaf 30 euro enkele reis. Katowice Airport ligt aan de zuidkant van de stad op 15-30 minuten rijden vanaf het centrum.
Persoonlijk vind ik Katowice niet de leukste bestemming in Polen voor een stedentrip, maar je kunt je weekendje weg naar Katowice goed combineren met een bezoek aan Krakau. In deze blog lees je meer tips voor stedentrips naar Polen.
