Als je goed kijkt gaat er een wereld voor je open. Met macrofotografie breng je kleine voorwerpen groot in beeld en zie je dingen die je met het blote oog niet ziet. Welke lens heb je nodig voor macrofotografie? Hoe moet je scherp stellen en welke camera instellingen moet je gebruiken? In deze blog lees je tips voor macrofotografie voor beginners.
De blaadjes komen uit, de bloemen zitten in de knop, en er zijn steeds vlinders en andere insecten. De lente is het ideale seizoen om te beginnen met macrofotografie in de natuur.
Wat is macrofotografie?
Wanneer een (klein) voorwerp net zo groot is in werkelijkheid als op de sensor van de camera spreek je van macrofotografie. Op een echte marcolens staat dan ook altijd de aanduiding 1:1. In de praktijk wordt deze definitie minder strikt gevolgd: ook fotografie van dichtbij (close up fotografie) wordt vaak macrofotografie genoemd.
De macofotografie tips in deze blog zijn voor macrofoto’s en dichtbijfoto’s te gebruiken.Â
Macrofotografie voor beginners
Op marcofoto’s zie je details die je met het blote oog niet kan zien. Er gaat een wereld voor je open. Zo spannend!
Wil je beginnen met macrofotografie? Kies een kleine onderwerp en breng dit onderwerp zo groot mogelijk in beeld. Het beste resultaat krijg je meestal door in te zoomen en zo dicht mogelijk op je voorwerp te zitten. De minimale focusafstand is de beperkende factor, deze scherpstelafstand varieert van een paar centimeter tot meer dan een meter. De focusafstand staat op de lens – maar je merkt in de praktijk vanzelf hoe dichtbij je kunt scherpstellen.
Tip: fotografeer je met een compactcamera? Zet je camera dan op de automatische macrostand. (Dat is de ‘tulp’.) Lees meer over programmavoorkeurkeuzes op de camera.
Macrofotografie in huis
Macrofotografie is een van de makkelijkst uit te voeren vormen van natuurfotografie. Macrofotografie kan in huis, in de tuin, in het park of in een natuurgebied. Onderwerpen voor macrofotografie vind je overal!
Doordat je bij macrofotografie kijkt naar kleine dingen heb je niet snel last van een lelijke omgeving of storende achtergrond.
Macrofotografie: insecten zijn een mooi onderwerp om te fotograferen
Macrofotografie tips: welke instellingen voor macrofoto’s?
Bij macrofotografie zit je heel dicht op je onderwerp, je moet goed scherpstellen. Bij een open diafragma is de scherptediepte maar enkele millimeters! Met voldoende licht kun je het diafragma dichtgooien en meer scherpte krijgen. Heb je weinig licht, dan kun je een (ring)flitser gebruiken.
Bij een blad is het mooi het diafragma open te gooien (F/2.8) zodat je mooie bokeh op de achtergrond krijgt. Dat zijn die vage lichtpuntjes. Bij een zeepaardje van een paar millimeter knijp je het diafragma (F/22) en flits je voor voldoende licht.
Fotografie is creatief zijn en experimenteren. Dat geldt ook voor macrofotografie.
Tip: Lees meer over diafragma en scherptediepte.
Hoe maak je macrofoto’s met veel details?
Er zijn twee zaken bepalend voor de hoeveelheid details in een close-up. De eerste heb ik hierboven al genoemd: dat is de scherpstelafstand. Hoe dichter bij een voorwerp, hoe groter je het vastlegt met meer detail.
Daarnaast is de reproductiefactor belangrijk. Eenvoudig gezegd vertelt de reproductiefactor hoe groot een voorwerp wordt weergegeven op de sensor van de camera. Een lens een reproductiefactor van 1:1 geeft het onderwerp op ware grootte weer. Een vlieg van 10mm is op de sensor ook 10mm. Heeft jouw lens een reproductiefactor van 1:1.8, dan wordt een vlieg maar 6mm op de sensor. Je raakt hierdoor detail kwijt.
Macrolenzen met een grote reproductiefactor zijn over het algemeen duurder. Je loopt minder snel tegen beperkingen van je set aan.
Tip: Lees meer over lenzen en brandpuntafstand.
Macrofoto’s met de compactcamera: een goedkope oplossing voor macrofotografie
Wil jij macrofoto’s maken en niet investeren in een dure macrolens? Een stapje terug is soms een grote stap vooruit! Het technische verhaaltje over reproductiefactors is niet helemaal volledig. Er is stiekem nóg een waarde van je camera die een belangrijke rol speelt voor mooie macrofoto’s. Dat is de grootte van de sensor.
Elke camera heeft een bepaalde sensorgrootte en een zogenaamde cropfactor, zie de afbeelding hieronder. Zo heeft mijn systeemcamera (micro 4/3) een cropfactor van 2. Wanneer de cropfactor groter wordt, wordt ook de reproductiefactor groter. Dit betekent dat je met een goede compactcamera vaak hele mooie macrofoto’s kunt maken!
Macrofoto’s met een spiegelreflex camera: creatief zonder dure lenzen
Bij macrofotografie wil je je voorwerp zo groot mogelijk in beeld brengen en veel details zichtbaar maken. Heb je geen macrolens? Macrofotografie met een telelens geeft vaak verrassende resultaten.
De volgende accessoires ondersteunen macrofotografie met een digitale spiegelreflexcamera of systeemcamera.
Voorzetlenzen voor macrofotografie en close-up filters hebben een diopter (bolling) die de minimale brandpuntafstand verkleint. Het voorwerp komt groter in beeld met meer detail. Daarnaast zijn er tussenringen voor macrofotografie (extension tubes) waardoor je dichter bij het onderwerp kun komen. Het voordeel van een tussenring is dat je geen extra glas tussen de camera en je voorwerp hebt. Tot slot is er de omkeerring. Met deze ring zet je je normale lens achterstevoren op de body. Ook een tussenring verkleint de minimale scherpstelafstand.
Tips voor macrofotografie in de praktijk
- Als je geen bewegingsonscherpte wilt, kun je kiezen om te fotograferen met een statief en afstandsbediening
- Wil je insecten fotograferen? Deze zijn in de vroege ochtend minder actief. Dat maakt het makkelijker om mooie foto’s te maken
- De morgenstond heeft goud in de mond. Speel met het zachte licht en de dauw in de vroege ochtend
- Fotografeer op ooghoogte. Als je vaak door de knieën moet, kan het fijn zijn om een vuilniszak mee te nemen om op te zitten
Boeken over macrofografie
Zoek je meer inspiratie? De volgende boeken over macrofotografie mogen niet ontbreken in de boekenkast van een natuurfotograaf!
- Handboek Macrofotografie: duidelijke uitleg over de basisvaardigheden van fotografie en over macrofotografie
- Praktijkboek Macrofotografie: mooi naslagwerk voor beginnende en gevorderde fotograaf waarbij alle facetten van de dichtbijfotografei worden belicht
- Macrofotografie: de kunst van close-ups door het tijdschrift Roots
Kies een laag standpunt voor macrofotografie
